ห้องที่ ๗๘ : ขุนวิสูตรเสนี


           ปางองค์วรนารถเจ้าจักรกฤษณ
จากอนุชอนาถจิตรเจบร้อน
ยินโห่ประจามิตรถามพิเภก ทูลแฮ
สั่งพระลักบณ์ออกต้อนต่อด้วยศัตรู
          ซ้ำสั่งบุตรสุรยให้จัดพหล หาญแฮ
สุครีพตรวจเตรียมพลเก่งกล้า
จัดรถทิพยเคยรณรอญราพ
เทียมอมรแมนม้าเทียบแก้วเกยไชย
          พระลักษณแค้นใคร่แก้การรอญ
ทรงเครื่องยุทธ์วราภรณ์เพชร์แพร้ว
รามจับพรหมมาศศรประสิทธิส่ง ให้แฮ
พระลักษณคำนับรับแล้วรีบขึ้นเกยพลัน
          เสด็จทรงราชรถแก้วโกสินทร์
มากหมู่พานรินทร์รอบล้อม
ทัพนำกระบี่ขีดขินแขงศึก
พลังพิไชยชมภูพร้อมพรั่งล้วนลิงหาญ
          ได้ฤกษโหรลั่นฆ้องอวยไชย
ยามพวานเทิดธชไคลคลาศเต้า
พสุธาสะเทือนไหวทวีบหวั่น
พลพวกพานรเร้าร่าร้องคำราม
          เพียบพลพานเรศร้ายเริงรณ
แดดอับอากาศบนบดกลุ้ม
เมฆเกลื่อนพระสุริยนธการทั่ว ทิศแฮ
แลตลบผงคลีคลุ้มทั่วด้าวแดนพนม
          เดินพลอเนกล้นหลายสมุท
ถึงสมรภูมหยุดทัพยั้ง
วานรอัดแออุตตลุดเอิก เกริกนา
เหนแทตยชุมทัพตั้งค่ายเต้นตบมือ
          อินทรชิตออกต่อตั้งกลางสนาม
ร้องว่าแน่น้องรามเร่งรู้
ทำศึกเพื่อหญิงงามเดียวแย่ง ไยแฮ
กลแต่จักชิงชู้เช่นนี้ควรขนาง
          เสียตนพลไพร่ช้างอัศดร
ควรระงับการรอญเร่งท้อ
สีดารูปสวยสมรเมียพี่ เองเอย
เราจะคืนให้น้อรับเน้ออย่าขนาง
          พระลักษณตอบพจน์เฮ้ยอินทรชิต
ตัวรักษชีพิตรคิดโอบอ้อม
เรานึกก็ขอบจิตรขุนราพ
เรวเร่งนำอรน้อมนบไท้ทูลถวาย
          อินทรชิตตอบว่าแฮ้พระลักษณ
เองอาจอวดหาญหักฮึกแท้
เราหน่อกระษัตริยศักดิ์ทำศึก
ยังไป่สุดฤทธิแพ้จักได้ไปยอม
          เองอวดมหิทธิห้าวอหังการ
ควรแต่ล้างสีดาลาญชีพม้วย
ศพซากจักประทานเองเร่ง รักเฮย
ฉุดสุกขาจารด้วยดุเงื้อแสงขรรค์
          นางแปลงแกล้งหวีดร้องหวาดผวา
เสกแซ่งแต่งมฤษาใส่ไคล้
พ่อเอยพ่อลักษณปรานีพี่ ณะพ่อ
เหตุที่ก่อศึกให้พี่ต้องจำตาย
          อ้าพระอนุชเจ้าจงทูล ด้วยรา
พี่จักลาลับสูญชีพแล้ว
จงพระอย่าเพ็ญพูนทุกข์เทวศ
เชิญกลับนคเรศแคล้วคลาศพ้นอรีไภย
          พระลักษณบรู้เท่าถึงกล
หวาดว่าจริงสุดจนอกอั้น
จับศรพาดสายฉงนชงักเงือด อยู่แฮ
ชลเนตรนึกจักกลั้นกลับย้อยอย่างเผลียง
          วายุบุตรองคตห้าวเหิมฮึก โกรธแฮ
สุครีพพลลิงคึกเข่นเขี้ยว
ดูดุจจักโจมสอึกยุดแย่ง นางนา
ฮึดฮัดกัดกรามเกรี้ยวข่วนแก้มเกาคาง
          นางสอื้นโอฐสั่งซ้ำฤๅอยุด
อินทรชิตจิกเกษฉุดลากซั้น
ขรรคฟาดขาดฅอปุดชูเหวี่ยง ไปแฮ
แล้วก็ตบหัดถ์ครั้นเสร็จแกล้งกล่าวกล
          เหวยมนุษยจักนั่งรั้งรอไฉน
จงเร่งรับศิระไปอย่าช้า
รามจักชื่นชูใจยามยาก นานเนอ
ทำไป่ท้อถากท้าหยาบเย้าทีหยาม
          เหวยเองมัวมั่วพ้องพลสวา
มาก่อกวนลงกาดั่งนี้
เราจักแย่งอยุทธยาจับญาติ นายนอ
พลางเลิกพยุหลี้ลาศขึ้นเวหน
          พระลักษณหลงเล่หท้อหฤไทย
ทุกขว่าจริงเจบในอุระร้อน
ปรางอาบอสุชลไหลเลยเลิก พหลแฮ
คืนสู่พลับพลาสท้อนเทวศเศ้ราสงสาร
          ถึงถวายคำนับก้มกำศรด
กรกอดบาทบงกชท่านไท้
สอื้นอัดอุระรันทศทูลเหตุ สิ้นแฮ
รามทราบวาบจิตรให้อัดอั้นกันแสง
          สอื้นร่ำกำศรดเศร้าแสนศัลย โศกเอย
ชลเนตรอเนกนันต์เนื่องย้อย
อ้าองค์เพื่อนยากจรัลแรมเถื่อน
ฤๅมละเรียมลห้อยแม่เมื้อเมืองสวรรค์
          หักโศกสีหนาทอื้นโองการ
พิเภกปรีชาญาณยิ่งผู้
อินทรชิตมันประหารพระอนุช ฤๅนา
จงจับยามให้รู้เหตุร้ายดีไฉน
          ไนยหนึ่งลาศเลิกลี้พลมูล มากเฮย
โดยทิฆัมพรยูรยาตรฟ้า
ปองยุทธแย่งมไหสูริยศรีอยุทธ ยาฤๅ
ฤๅว่าเลิกพลกล้ากลับแกล้งเปนกล
          พิเภกผู้เชี่ยวแท้ทางพยา กรณ์เฮย
ทูลแต่องค์จักราร่มเกล้า
ว่าผู้ซึ่งมรณานั้นชาติ ชายพ่อ
ใช่พระอนุชอย่าเศร้าสิ่งนี้เปนกล
          อนึ่งอินทรชิตแกล้งหลีกหนี ไปเอย
จักกอปการพิธีใหญ่แท้
นามกุมภนิยามีฤทธิเชี่ยว
แล้วจักมุ่งมาแก้ก่อร้ายรณรงค์
          พระฟังสั่งบุตรไท้สุริยง
กับหณุมานองคตแกล้ว
สามสูเร่งเรวตรงไปสอบ ดูแฮ
แม้นศพสำคัญแล้วอย่าช้ามาแถลง
          สามนายคำนับแล้วไวไป
ยังที่สมรภูมไชยห่อนช้า
พบศพอสุรประไลยแลเติบ โตแฮ
แล้วกลับทูลเจ้าหล้าดั่งได้ไปเหน

จบห้องที่ ๗๘

  เนื้อความกล่าวถึงพระรามได้ยินเสียงพลยักษ์โห่ร้องจึงตรัสถามพิเภก เมื่อรู้ว่าทัพจากกรุงลงกายกมาจึงให้พระลักษณ์ยกพลออกไปต่อสู้ อินทรชิตร้องบอกให้ยุติศึกแล้วจะคืนนางสีดาให้ พระลักษณ์ว่าหากอินทรชิตรักชีวิตก็ให้รีบส่งนางสีดา อินทรชิตจึงว่าพระลักษณ์อวดอหังการ สมควรจะฆ่านางสีดาส่งศพให้ แล้วฉุดนางสีดาแปลง เงื้อขรรค์ นางสีดาแปลงก็แกล้งกรีดร้องและแสร้งกล่าวว่าตนเป็นเหตุให้เกิดศึกจึงขอยอมตาย ขอให้พระรามยกทัพกลับ พระลักษณ์ไม่รู้กลลวงก็ยกศรพาดสาย หมายจะแผลงศรแต่ชะงักอยู่ อินทรชิตจิกหัวนางแปลงแล้วฟันคอขาดกระเด็น โยนหัวให้ แกล้งบอกพระลักษณ์จะยกพลไปรบกรุงอยุธยา แล้วยกพลกลับกรุงลงกา
  พระลักษณ์คิดว่านางสีดาสิ้นพระชนม์แล้ว จึงรีบนำพลกลับไปทูลพระราม พระรามให้พิเภกจับยาม พิเภกทูลว่าผู้ที่ตายนั้นเป็นชายไม่ใช่นางสีดา การที่อินทรชิตแกล้งเลิกพลไปนั้น ก็เพื่อไปประกอบพิธีกุมภนิยาให้มีฤทธิ์เดชยิ่งขึ้นแล้วจะกลับมารบอีก พระรามจึงสั่งให้สุครีพ หนุมาน และองคต ไปดูศพวานร ทั้งสามรับบัญชาแล้วไปที่สนามรบเห็นเป็นศพยักษ์ก็กลับมาทูลพระราม